De geschiedenis van de PC

De eerste PC zoals we die nu kennen (afstammend van IBM, die ook met de term personal computer zijn gekomen) stamt pas uit 1982. Dit was de PC XT, met 64 Kbyte RAM, en 5¼" floppy drives. De PC AT, met wel een 10 Mbyte hard disk, verscheen pas later. Maar al voor de eerste IBM PC waren er al 'PC's: zelfbouwcomputers, maar ook kant-en-klare systemen. Denk aan de Apple ][, de PET, en heel veel eigen bouwwerken en kits. Hoe is dat zo gegroeid?

Uit een artikel in Scientific American (December 2001, 'Origins of Personal Computing') wordt het ontstaan van de PC geschetst: "het idee dat computers geen grote machines hoeven te zijn die ergens in een achterkamer staan te zoemen, maar instrumenten voor individuele ontplooiing". En interactive computing: niet zoals vroeger een stapel ponskaarten inleveren, en na 6 uur een print-out krijgen. Even snel 1944 - 1990:

• 1944: De eerste 'interactiviteit': een Flight Simulator project, M.I.T.: Whirlwind (werkend in 1951). Ook de eerste 16-bit computer? Volgens de WikiPedia over Whirlwind: 20 KHz (later 40 kHz) clock, 256 woorden geheugen, de snelste computer in die tijd.
• 1960: PDP-1 (DEC): eerste ‘open’ architectuur (49 stuks verkocht @ $120,000, paste in een redelijk kleine kamer), een 18-bits computer met 4K geheugen. Er draaide een van de eerste computerspelletjes, Spacewar. Meer info: Computer History Museum.
• 1965: PDP-8 ($18,000); slechts een enkele kast!
• 1966: Ralph Baer vind de TV games uit (patent in 1968): als eerste spel is er Pong. De start van de home game industrie (met als eerste home system de Odyssey, gebaseerd op 40 transistoren), al was dit nog geen computer. Ruim voor Atari.
• 1971: De Intel 4004-chip: de eerste general-purpose, single-chip microprocessor. Een 8-bit architectuur maar in een 4-bit implementatie om transistoren te sparen: in totaal 2,300 transistors (de huidige processoren hebben miljoenen transistoren). Performance < 0.1 MIPS, maar goud waard voor verzamelaars (> 1000 Euro voor de oudste exemplaren)
• 1972: Intel 8008 (NL) (foto 1): 8-bit implementatie in 1972, met al 3,500 transistors. Hierop gebaseerd de eerste microprocessor-based computer (Micral), bedoeld voor laboratorium-instrumenten, vooral in Europa verkocht.
• 1975: De eerste desk top: Altair 8800, $397 kit met wel 256 bytes memory, gebaseerd op de 8080 (foto 2) met 4800 transistors. Verkocht als bouwpakket, en een veel groter succes dan oorspronkelijk gedacht.
• 1975: Start-up company ‘Micro Soft’ maakt de eerste BASIC interpreter voor micros: Beginners All-purpose Simple Instruction Code (meer info)
• 1977: De succesvolle Apple II wordt ontworpen door Steve Wozniak en Steve Jobs
• 1980 en verder: de zaak komt goed op gang, en de micro-fabrikanten schieten als paddestoelen uit de grond... 20 en meer merken zijn snel verkrijgbaar... Apple, Pear, Apricot, DAI, Acorn, Exidy, ZX80, TRS80, Spectrum, ...... Plus veel zelfmaaksystemen (CP/M based, Z80/8080). In dit jaar ben ik ook met mijn eigen zelfbouwsysteem gestart, gebaseerd op de Eurocom II CPU kaart (zou je nu moederbord noemen).
• Ook rond die tijd: nog geen internet, maar al wel bulletin boards.
• 1981: IBM ziet de professionele markt verschuiven, en wil een eigen systeem: de eerste IBM-PC. Met aan Microsoft het verzoek om een Disk Operating System te schrijven (MS/DOS), gebaseerd op een eerder product van by Seattle Computer products (1980).
• 1982: De PC komt op de markt, gebaseerd op de 8088 processor (foto 3) op 4.77 MHz (4 * 3.56 MHz / 3, de 3.56 MHz kristallen waren goedkoop vanwege het grote gebruik in kleurenTV's). Met 64 Kbyte geheugen voor die tijd een heel behoorlijk systeem (losse 16Kbyte memoryborden kosten toen zo'n 300 Euro).
• 1983: De eerste 'killer application': het Lotus 1-2-3 spreadsheet
• 1983: TCP/IP: het back-bone protocol voor het internet
• 1985: Windows 1.0
• 1990: WWW, het World-Wide Web wordt opgestart.

Rond 1980 kwam dit allemaal ook voor de hobbyisten goed op gang. De Hobby Computer Club bestond al enkele jaren (ik ben in 1979 lid geworden), en uit hun blad, de voorloper van Computer!Totaal, was de ontwikkeling van de hobbycomputers goed te volgen. Nieuwe bedrijven schoten als paddestoelen uit de grond om deze ontwikkeling te benutten (zie advertentie hiernaast). Om een idee te geven van de stand van zaken rond 1980 hier wat informatie uit prijslijsten in 1980:

• De TRS-80 van Radio Shack was een populaire hobby computer. De simpelste versie, ingebouwd in een toetsenbord, was Fl 1177,64 (ongeveer 500 Euro). Dat was dan zonder monitor (je kon hem op je TV aansluiten), en met cassettebandjes als opslagmedium (eigen cassetterecorder aansluiten). Geheugen: 4 Kbyte RAM.
• Een 5¼-inch disk drive voor de TRS80 (met wel 102 Kbyte per disk!) was ook rond de 500 Euro. Moest je ook nog wel de TRS-80 expansiekit met floppy controller hebben (400 Euro, met 16 Kbyte extra RAM). Floppies waren overigens zo'n 5 tot 8 euro per stuk.
• Een andere populaire computer, maar in een duurder prijssegment was de Apple. Klonen waren vaak goedkoper, bijvoorbeeld de ITT2020 met 16Kbyte geheugen was verkrijgbaar rond de 1400 Euro.
• Een 'professioneel systeem' SBS-8000 met de 8-bit Z-80, 60K geheugen, floppy drives en matrix-printer was rond de 5000 Euro (ex BTW).

Om een idee te geven, een senior programmeur verdiende toe rond de 1700 Euro bruto per maand.

Losse componenten waren ook zeer in trek. De HCC leverde die voordelig aan leden. De populaire 6802 microprocessor (voorloper van de 6809) op 1 MHz kostte rond de 17 Euro.