Raku

Foto-pagina's

Voor de mensen die aan de keramiek-cursus 2004 .. 2009 van de Parasol in Veldhoven meededen: het overzicht van de foto's van de Raku stookdagen.

2004 raku-foto's
2005 raku-foto's
2006 kopermat stoken
2007 Rookstookdag
2007 Raku stookdag
2008 Raku Stookdag
2009 Raku stookdag

Zie ook mijn andere 'kunst'- en keramiek-pagina's

Raku is een speciale keramische stooktechniek, oorspronkelijk afkomstig uit Japan. Het betekent vreugde, geluk, voldoening maar ook comfort en eenvoud. "Vreugde en geluk door toeval".  Servies voor de Thee-ceremonie werd op deze manier gebakken: door de plotselinge afkoeling in de buitenlucht barst de glazuur, waardoor de theekopjes geen heldere klank meer hebben, en dus niet de rust van de ceremonie verstoren. Probeer maar eens: een gebarsten kopje of bord geeft een veel doffer geluid. Op deze manier, en jarenlang theedrinken, komen de karakteristieke barstjes in de Raku-stukken, wat we hier zo mooi vinden.

Raku wordt gestookt on een oven die open kan als'ie nog heet is. Je haalt de werkstukken bij zo'n 1050°C (oei, heet!) uit de oven, en houd ze in de buitenlucht tot je ze hoort barsten. Dan in de houtkrullen (die spontaan in de brand vliegt) en afdekken: de koolstof uit de krullen verbrand dan niet (geen zuurstof) maar trekt in de barsten en de niet-geglazuurde delen, die daardoor mooi zwart worden. Op mijn foto-pagina's van de stookdagen op de Parasol (waar ik de cursus volg) is dit proces goed te zien, zie de links rechtsboven. Meer technische uitleg op mijn Raku techniek pagina, en hier de foto's van de Raku stookdag van 30 mei 2009...

Olielampje in Raku-techniekVoorbeelden van Raku

Om een idee te geven wat Raku is, hier foto's van enkele van mijn werkstukken:

Van 2007 is het olielampje aan de rechterkant. Een kubus van ongeveer 12 cm gemaakt van platen klei, met daarop een houtvuurtje van strips klei, waar in het midden de lont van het lampje (met vlam) uitkomt. Het mannetje dat de wacht houd maakt het geheel af. Alleen de witte zijvlakken zijn geglazuurd (afgezien van de vlammetjes links-onder, die ik in die vlakken terug laat komen). De rest van de witte klei is door de koolstof zwart geworden, net als de barsten in de glazuur.

De kubus zelf is hol, en dient als reservoir voor de olie. Het houtvuurtje is als geheel op te tillen, en laat dan het vulgat met lont zien. Helaas, sommige barsten gingen wat te diep, en het reservoir lekt dan ook olie. Ik heb van oud blik een cilindertje gemaakt, dat door het vulgat past en waar de olie nu in zit. Platentechniek is nu eenmaal erg gevoelig voor de snelle afkoeling (spanning), en barst makkelijk te diep.

Keramiek: een Raku-gestookte dame...Deze Raku-gestookte dame laat de techniek ook leuk zien: het zwart is ongeglazuurde witte klei, die door het stoken de koolstof (roet) uit het hout heeft opgenomen, en daardoor zo zwart geworden is. Het wit en blauw is geglazuurd, en vervolgens door de temperatuurschok gebarsten, wat het lijnenpatroon geeft.

Keramiek: een jonge vogel in Raku techniek

Een jonge vogel in Raku-techniek. Gebaseerd op een jonge merel, die zich plat drukt op de grond, en ondertussen toch gevoerd wil worden.

Pinguins: Twee Raku-gestookte vogels Uit 2009 (links): een pinguïn met jong in raku techniek... Eenvoudige vormen geven vaak het mooiste resultaat.

Raku katten
De katten (rechts) heb ik gemaakt in 2004. Oorspronkelijk niet bedoeld als boekensteun; de voorste kat is gebarsten toen deze uit de oven kwam... Blijkbaar niet stevig genoeg gemaakt, er komen bij het snelle afkoelen nogal wat spanningen op te staan, met deze breuk als resultaat. Aan de andere kant, iemand die het niet weet zal het niet eens opvallen; lijkt net alsof het zo is bedoeld.

Meer info over Raku

Ik heb niet echt gezocht op een 'complete' lijst van referenties. Een paar die ik toevallig tegen ben gekomen: